تحریک کنترل شده تخمدان‌ها
تحریک کنترل شده تخمدان‌ها (Controlled Ovarian Stimulation یا COS) فرآیندی است که در آن با استفاده از داروهای هورمونی، تخمدان‌ها برای تولید تعداد بیشتری فولیکول تخمدانی (و به تبع آن تخمک‌های بیشتر) تحریک می‌شوند. این روش به ویژه در درمان ناباروری و در فرآیندهای کمک به تولید مثل مانند لقاح مصنوعی (IVF) استفاده می‌شود.
موارد کاربرد
- ناباروری با علت نامشخص: وقتی علت ناباروری مشخص نیست و سایر درمان‌ها مؤثر نبوده‌اند.
- ناباروری ناشی از عدم تخمک‌گذاری (Anovulation): برای تحریک تخمک‌گذاری در زنانی که به طور طبیعی تخمک‌گذاری نمی‌کنند.
- تلقیح داخل رحمی (IUI): تحریک تخمدان‌ها برای تولید تخمک‌های بیشتر به منظور افزایش احتمال لقاح.
- لقاح مصنوعی (IVF): برای افزایش تعداد تخمک‌های بالغ به منظور بهبود شانس موفقیت در لقاح.
- حفظ باروری: در زنانی که به دلایل پزشکی نیاز به حفظ تخمک‌های خود دارند، مانند بیماران سرطانی قبل از شروع درمان‌های تهاجمی مانند شیمی‌درمانی.
مزایا
- افزایش تعداد تخمک‌ها: بهبود شانس موفقیت در لقاح مصنوعی (IVF) و سایر روش‌های کمک به باروری.
- کنترل بهتر بر زمان‌بندی تخمک‌گذاری: امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای برداشت تخمک‌ها یا تلقیح.
- افزایش شانس باروری: به ویژه در زنانی که تخمک‌گذاری طبیعی ندارند یا تعداد تخمک‌های آنها کم است.
- بهبود گزینه‌های درمانی: امکان انتخاب بهترین جنین‌ها برای انتقال به رحم، که منجر به افزایش احتمال موفقیت بارداری می‌شود.
معایب و عوارض احتمالی
- سندرم تحریک بیش از حد تخمدان‌ها (OHSS): عارضه‌ای که در آن تخمدان‌ها بیش از حد تحریک شده و ممکن است باعث تجمع مایع در شکم و قفسه سینه، درد شدید شکمی، تهوع، استفراغ، و در موارد نادر مشکلات جدی‌تر شود.
- احتمال چندقلوزایی: تحریک تخمدان‌ها می‌تواند منجر به آزادسازی چندین تخمک و در نتیجه چندقلوزایی شود، که ممکن است پیچیدگی‌های بیشتری در بارداری ایجاد کند.
- هزینه بالا: هزینه درمان‌های تحریک تخمدان‌ها و لقاح مصنوعی می‌تواند بالا باشد، به ویژه اگر چندین سیکل درمانی لازم باشد.
- نیاز به پایش مکرر: نیاز به سونوگرافی و آزمایش خون مکرر برای پایش رشد فولیکول‌ها و سطوح هورمونی، که ممکن است برای بیماران دشوار یا خسته‌کننده باشد.
- عوارض جانبی داروها: ممکن است شامل عوارضی مانند نوسانات خلقی، حساسیت پستان‌ها، سردرد و گرگرفتگی باشد.